خونستان

پروژه‌ای از حنانه حیدری

آنچه در هنرِ امروز جزئی جدایی‌ناپذیر از آثارِ خلق‌شده به حساب می‌آيد، وضعیت/موقعیتی‌ است که هنرمند در آن، اثر خود را تولید و ارائه می‌کند. در این حالت هنرمند از بستر زيست روزانۀ خود تغذیه کرده و در بهترین حالت آن را در همان بستر ارائه می‌دهد. آثاری که در شهر خلق می‌شوند ناگزیر از نابودی و یا جابجایی‌اند. تنها آنچه می‌تواند حیات این آثار را حفظ کند مستند‌سازی توسط دوربین است؛ و در نهایت، با انتشار این مستندات در فضای عمومیِ مجازی، نظیر شبکه‌های اجتماعی، تکثیر شده و باقی می‌مانند. دیوار‌نوشته‌ها نیز از همین اصل پیروی می‌کنند. تصاویر و نوشته‌ها اغلب توسط شهرداری‌ها حذف، سانسور و منهدم می‌شوند. ابژه‌هایی که تعمداً جا‌ گذاشته يا جاسازی شده‌اند، اگر توسط شهرداری و یا خود مردم نابود نشوند، از جایی به جای دیگر منتقل شده و مفقود می‌شوند!

کتاب «خونستان»، آرت بوکی 1 تک نسخه‌ایست که توسط حنانه حیدری در ایستگاه اتوبوسی در خیابان ولیعصر ارائه شد. او در صفحۀ اینستاگرام شخصی خود از علاقه‌مندان دعوت کرد تا برای بازدید از این اثر رأس ساعت شش‌و‌نیم عصر در محل حاضر باشند.


ايدۀ اين کتاب در ذهن هنرمند پس از اعتراضات تیر ۱۴۰۰ در خوزستان2 و در پی اين پرسش شکل گرفت که چطور يک ويديو يا محتوای تصويری که عمر کوتاهی در میان خیل تصاویر گذرای هرروزۀ منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی دارد، می‌تواند ماندگار باشد و باز به بستر خود یعنی خیابان و همان مکانِ تولید تصویر/ویدیو بازگردد؟ 

کتاب جاماندۀ هنرمند شاید به یغما برده شود، شاید دست‌به‌دست شود، شاید هر برگه‌اش نصیب یک نفر شود، شاید این‌بار روایت خونستان به جای فضای مَجاز، در فضای ملموس‌تری شکل گیرد؛ شاید، جایی در میان دستان ما.

حنانه در متن کار خود آورده است:

«کتاب خونستان، ساعت ۷ تا ۷:۳۰ ششم مرداد ۱۴۰۰ در محل تولدش ارائه و توسط سه نفر دیگر به جای دیگری منتقل شد.
ویدئوی خونستان ۵ مرداد گرفته شد و حالا در قالب یک کتاب، در جايی دیگر، پیش افراد دیگری زیست می‌کند.
چطور یک ویدئو می‌تواند عمری بیشتر از چند ثانیۀ اینستاگرمی داشته باشد؟
چطور می‌توان نگاه را به خیابان برگردانْد؟ به همان ایستگاهی که در آن می‌نشینیم. چطور می‌توان تصویر شد برای دیگری؟
سعی کردم تصویر باشم.»

حنانه حیدری (متولد ۱۳۷۷) هنرمند مستقلی است که در رشتۀ طراحی گرافیک در دانشگاه هنر تهران تحصیل کرده است. او در حال حاضر در وین(اتریش) مستقر است و با انواع مختلفی از رسانه‌ها از جمله عکس، آرت‌بوک و هنرهای ویدئویی کار می‌کند. آثار حنانه درواقع عکس‌محور هستند، اما او ارائۀ جایگزین آثار خود را، به‌ویژه در فضاهای عمومی و شهری، یکی از دغدغه‌های اصلی خود می‌داند.

پانوشت

  1. art book[]
  2. در ۲۴ تیر ۱۴۰۰ از شهرهای مختلفی در استان خوزستان  سلسله اعتراضاتی آغاز شد و به چندین استان دیگر  با موضوع بی‌آبی خوزستان گسترش یافت. عمدهٔ این اعتراض‌ها در شهرهای اهواز، هویزه، شادگان، حمیدیه، آبادان خرمشهر، بستان، سوسنگرد، دزفول و ایذه روی داده و به استان‌های دیگر از جمله تهران، کرمانشاه، اصفهان، بوشهر، لرستان، کردستان، آذربایجان شرقی، خراسان شمالی و البرز گسترش یافته‌است. در این اعتراضات بر اثر شلیک مستقیم و پرتاب گاز اشک‌آور نیروهای امنیتی به سمت معترضان تعدادی زخمی و کشته شدند.  پس آن مطالبات معترضان و شعارها سیاسی و علیه نظام جمهوری اسلامی افزایش یافت و در نهایت با سرکوب‌های شدید روبه رو شد.[]